Zo’n kaart
maken we
mét elkaar

  • Hebben jullie ook een betekenisvol, troebel thema (#DING)?
  • Willen jullie op grote schaal mensen in gesprek brengen?
  • Denk dan aan een in cocreatie gemaakte KoersKaart op maat
  • Een plezierig proces mét eigenaarschap bij álle betrokkenen
  • En verzamel eventueel de data voor onderzoek en ontdekking

Voor alle (werk)gemeenschappen die op grote schaal in dialoog willen, zoals:

  • Grote organisaties (200+)
  • Overheidsorganisaties
  • Samenwerkingsverbanden
  • Belangenbehartigers
  • Lokale gemeenschappen
  • Burgercollectieven
  • Enzovoort

Er is geen enkel thema te troebel gebleken om een KoersKaart over te maken:

  • Medewerker- en burgerparticipatie
  • Strategieontwikkeling & Realisatie
  • Duurzame inzetbaarheid, talenten
  • Nieuw organiseren en samenwerken
  • Kernwaarden & gedrag
  • Duurzaam ondernemen
  • Enzovoort

Een KoersKaart is enorm veelzijdig in de mogelijke toepassingen:

  • Interactieve events & conferenties
  • Large Scale/Group Intervention
  • Participatief (Actie) onderzoek
  • We-Learning / Teamleren
  • Consultatie / Brede verkenning
  • Participatietrajecten
  • Enzovoort

Wat betekent
cocreatie?

Co-Creatie is een term die onderhevig is aan inflatie. Te pas en te onpas wordt het woord gebruikt en ook misbruikt.

Het gaat veel verder en dieper dan een eenvoudige ‘samenwerking’ of ‘vergadering’.

Grondlegger Sietse Rauwerdink probeert de oorspronkelijke betekenis van het woord in ere te herstellen.

Het woord is te ontleden in twee delen:

Co: Dit betekent mét elkaar. Mét het veld, mét de gebruikers, mét de gesprekspartners, mét de betrokkenen.
Creatie: Het leidt ertoe dat er iets in de wereld wordt gezet, zoals een product (KoersKaart) of een wezenlijke verandering.

Co-creatie: mét elkaar iets in de wereld zetten.

De mogelijkheden zijn eindeloos

Door de jaren zijn grofweg drie gespreksvarianten ontdekt, die ook eenvoudig gecombineerd kunnen worden:

Teamvorming
& Intervisie

Groepen (teams of individuen) die delen wat er speelt en elkaar helpen bij ieders vragen.

Bewustwording
& Beweging

Individuen die samen betekenis geven aan het thema en vertalen naar inzicht en actie.

Ideegeneratie
& Planvorming

Teams verkennen thema, bedenken ideeën én plannen om het voor elkaar te krijgen.

Een greep
uit de praktijk

Er zijn sinds 2008 al ruim 200 KoersKaarten in co-creatie ontwikkeld die ruim 200.000 mensen in gesprek hebben gebracht.

  • Gemeente Eemsdelta: Expeditie SAMEN

    Gemeente Eemsdelta: Expeditie SAMEN

  • Ministerie van Justitie en Veiligheid: Jij&Ik Samen Sociaal Veilig

    Ministerie van Justitie en Veiligheid: Jij&Ik Samen Sociaal Veilig

  • Politie: Mentaal Fit

    Politie: Mentaal Fit

  • Leger des Heils: Werken met Spirit

    Leger des Heils: Werken met Spirit

  • Provincie Utrecht: Zo gaan we (niet) met elkaar om

    Provincie Utrecht: Zo gaan we (niet) met elkaar om

  • Belastingtelefoon: Juist verbonden

    Belastingtelefoon: Juist verbonden

  • SD Worx: Brain Balance

    SD Worx: Brain Balance

  • Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier: Samen op koers

    Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier: Samen op koers

  • 7 Ministeries: Opgavegericht werken

    7 Ministeries: Opgavegericht werken

  • Gemeente Baarle-Nassau: Grensoverschrijdende Samenwerking

    Gemeente Baarle-Nassau: Grensoverschrijdende Samenwerking

  • Gemeente Haarlemmermeer: Kernwaarden

    Gemeente Haarlemmermeer: Kernwaarden

  • Provincie Drenthe: Pluk je kans!

    Provincie Drenthe: Pluk je kans!

  • Doorzaam: Duurzaam Flex-Kompas

    Doorzaam: Duurzaam Flex-Kompas

  • Josefschool: Onze kinderen, onze toekomst

    Josefschool: Onze kinderen, onze toekomst

  • Fidea: Let’s Move!

    Fidea: Let’s Move!

Het co-creatieproces:
de cirkel rond in A-B-C

Het co-creatieproces om te komen tot een KoersKaart is eigenlijk heel eenvoudig. Het is precies hetzelfde proces als de KoersKaart zelf, maar dan één niveautje hoger. We zorgen dat er gegarandeerd een zelfsturende en werkende KoersKaart komt.

Deel A
Ontwikkelen

1. Scherp krijgen van jullie thema (#Ding)

2. Jullie KoersKaart co-creëren

3. In de praktijk testen en verfijnen


Ondersteund door mensen van KoersKaart

Deel B
Ontmoeten

4. Maximaal activeren: Denk & doe mee!

5. In gesprek met de KoersKaart

6. Deelnemers volgen hun gesprek op


Deze fase kunnen jullie helemaal zelf!

Deel C
Ontdekken

7. Mét elkaar chocola maken van de oogst

8. Vertalen naar een gedragen verslag

9. Vervolgacties bepalen en aan de slag!


Dit deel is optioneel en maakt de cirkel rond


Menu 1

Bestel een Kant-en-klare KoersKaart, activeer de groepen en ga in gesprek.

B. Grootschalige dialoog

Menu 2

We co-creëren een KoersKaart op maat om op grote schaal in dialoog te gaan.

A. Co-Creatie KoersKaart

B. Grootschalige dialoog

Menu 3

Alle informatie uit de brede dialoog vertalen we naar een gedragen verslag.

A. Co-Creatie KoersKaart

B. Grootschalige dialoog

C. Co-Reflectie uitkomsten


Veelgestelde vragen
over het co-creatieproces

Met een brede groep vertegenwoordigers uit theorie en praktijk gaan we met elkaar een KoersKaart ontwikkelen.

Een KoersKaart is een praktisch hulpmiddel dat het goede gesprek begeleidt, zonder handleiding of begeleiding. In kleine groepjes van 3 tot 9 mensen wordt in 2 uur tijd een volledig proces doorlopen van 9 stappen, met kop en staart. De KoersKaart stelt de vragen, de groep gaat erover in gesprek en de antwoorden worden genoteerd.

Zo is de leidraad voor elke groep gelijk, maar is geen gesprek hetzelfde. De KoersKaart kan daarbij worden voorzien van extra informatie, denk aan filmpjes of een infographic. En versies in andere talen (zoals Engels) behoren ook tot de mogelijkheden.

Deze KoersKaart kan eenvoudig als PDF onder de doelgroep worden verspreid en er is geen afhankelijkheid van de maker ervan. Mensen kunnen deze zelf printen op A4-tjes of direct digitaal invullen, bijvoorbeeld tijdens een videoconferentie. Daarnaast is het mogelijk de KoersKaart mooi te laten drukken op groot formaat en te vouwen tot een mooi eindproduct dat mensen graag op tafel leggen en delen.

De praktische uitkomsten (de data) van de gesprekken kunnen tevens centraal verzameld worden (via een QR code en webformulier), waarmee analyses kunnen worden gedaan en een rapportage kan worden gemaakt over de ‘stand in het land’. En deze rapportage kan weer gebruikt worden in een volgende versie van de KoersKaart om tot een levend document te komen en de groepen te inspireren om nog meer diepgang in het gesprek op te zoeken.

Een KoersKaart is een dialooginstrument om op eenvoudige wijze de dialoog te structureren én begeleiden. Een begeleider aan tafel is dus niet noodzakelijk en dat maakt het ook uniek in zijn soort. Lees hier meer.

KoersKaart is een melting pot van allerlei verschillende gedachtegoeden en theorieën, die met veel vallen en opstaan in de praktijk hun dienst hebben bewezen. Hierbij kun je denken aan:

  • Onbeperkt schaalbaar: Via rapid prototyping worden KoersKaarten ontwikkeld mét de doelgroep.
  • Appreciative Inquiry: Elke KoersKaart is waarderend opgebouwd om een positieve spiraal teweeg te brengen.
  • Dialoog: Co-existentie is een basisprincipe, waarbij alle ideeën en meningen naast elkaar mogen blijven bestaan.
  • Zelfsturing: KoersKaarten worden in principe zonder begeleider gespeeld, op basis van vertrouwen in de groep.
  • Wisdom of the crowd: Als mensen samen denken, ontstaat er meer wijsheid, wordt het meer dan de som der delen.

En als je alles wil weten over de methodiek die er achter zit, neem contact op onderaan de pagina. We vertellen er met liefde over.

Natuurlijk, dat is op kleinere schaal (minder dan 150 spelers) zeker aan te bevelen. Als je echter gaat opschalen, loop je snel tegen beperkingen aan. Die begeleiders moeten namelijk ook geregeld worden én getraind. En vervolgens moet deze begeleider voor elke groep worden ingepland. Dat kost veel moeite.

Maar nog belangrijker: de begeleider is een interventie op zichzelf. Het gesprek zal continu via de begeleider lopen en neemt de verantwoordelijkheid bij de deelnemers weg. Dit schept een afhankelijkheid, maar vooral ook een kunstmatig lopende sessie, die niet echt een gesprek genoemd kan worden.

Met een KoersKaart hoef je enkel te zorgen dat deze op de juiste plek komt en de groep een tijdsperiode mee te geven wanneer het gesprek gevoerd moet zijn. En verder moet je als buitenstaander vooral op je handen kunnen zitten. ‘Hands-off’ noemen we dat.

We hebben het wel eens in twee weken geflikt, maar dat kan ik je niet aanbevelen. Iets langzamer kan heilzaam zijn voor het eindresultaat. Maar te langzaam haalt de vaart er ook weer uit.

Hoe ingewikkelder en vager het thema is, hoe langer het moet sudderen om tot de essentie ervan te komen. Dat vraagt meestal de meeste tijd. Als de ‘kapstok’ eenmaal helder is, kan het heel snel gaan.

Maar soms is de organisatie of de gemeenschap er nog niet klaar voor en vraagt dat ook om een beetje af te remmen. Het is klaar als het klaar is en vaak duurt dat tussen de 3 en 6 maanden.

Dat verloopt, zoals hierboven staat beschreven in drie fases.

1. Scherp krijgen van het #Thema en de scope

Deel 1A. We beginnen met een intake om de specifieke wensen helder te krijgen. En om te weten te komen wat er al wél bekend is. Want met dergelijke beperkingen kunnen we goed werken. En het is belangrijk die aan de groep mee te geven.

Deel 1B. Met een co-creatieteam van gemiddeld 12 mensen (varieert van 6 tot 36 mensen) gaan we de scope bepalen van de KoersKaart. Hiervoor gebruiken we ook weer onze methodiek van 9 stappen.

2. In co-creatie jullie KoersKaart ontwerpen

Deel 2A. Wij gaan op de achtergrond een prototype maken van de vragenset. Deze brengen we in bij het co-creatieteam voor een tweede sessie.

Deel 2B: Met hetzelfde co-creatieteam gaan we het prototype van de vragenset gelijk aan de praktijk onderwerpen en testen of dit het juiste gesprek is. En terplekke gaan we aanpassingen doen om klaar te zijn voor de testfase.

3. In de praktijk testen, verfijnen en publiceren

3A. Op basis van alle feedback uit de tweede sessie maken we de KoersKaart helemaal mooi op. Pas als je de KoersKaart opmaakt, kom je er achter hoe alle werkvormen op elkaar moeten worden uitgelijnd. En met die KoersKaart gaan we met een aantal verse groepen uit de doelgroep testen in een twee- of drietal rondes. Tussen elke ronde halen we de kinderziektes er uit en perfectioneren we de flow van de vragenset.

3B. Als de KoersKaart klaar is (dat is een gevoelskwestie), wordt deze op alle details minutieus gecontroleerd en afgerond. In het geval van een grootformaat KoersKaart kan deze naar de drukker, waar deze mooi gedrukt en gevouwen wordt op duurzaam Stone Paper. In het geval van een losbladige KoersKaart wordt deze als PDF aangeleverd en kan deze gepubliceerd en/of verspreid worden.

Daar zijn vele manieren voor! Wij kunnen daar in ondersteunen, maar in principe weten jullie vaak zelf al het beste hoe je de doelgroep kunt bereiken. Een paar voorbeelden:

  • Met verschillende afdelingen kan een sessie worden belegd om af te stemmen wie de KoersKaart op welke wijze gaat inzetten. Een klantcontactcentrum is bijvoorbeeld lastig vrij te maken en besluit om groepje voor groepje te spelen in een bepaalde periode. Een beleidsafdeling kan bijvoorbeeld in één keer tijdens een groot event.
  • Bij burgerparticipatie hebben we veel ervaring met communicatiecampagnes om grote groepen mensen te mobiliseren. Vervolgens hebben we een korte periode (bijv. 3 maanden), waarin iedereen de kans krijgt om het goede gesprek te voeren. Daarna wordt het net opgehaald en kan alle opgehaalde informatie worden geanalyseerd.
  • En zo zijn er eindeloze mogelijkheden. Bekijk ook eens onze praktijkcases.

Daar hebben we jaren ervaring mee. Het ligt er wederom aan wat het doel is.

  • Willen jullie met de data aan de slag? Dan kunnen we een co-reflectietraject starten (fase C van de ABC methodiek). Net als bij de co-creatie, gaan we nu een co-reflectie starten met een co-reflectieteam. Zie het volgende punt voor meer informatie.
  • Willen jullie niet met de data aan de slag? Dat is ook prima, dan gaan we goed nadenken over hoe de KoersKaart wordt ingebed in een groter proces. Want One-offs hebben niet de voorkeur.

Allereerst moet even duidelijk worden gemaakt dat we in dit geval niet echt met ‘data’ te maken hebben, maar eerder met informatie of zelfs kennis. We verzamelen vaak volledige zinnen, die zijn voortgekomen uit een genuanceerd groepsproces. Dat is iets anders dan de standaard vragenlijst. Dit is hoogwaardige kwalitatieve informatie!

En verder ligt het volledig aan het doel van de KoersKaart. We leggen deze vraag in principe altijd aan de co-creatiegroep voor. En die besluit daar heel verschillend over. In het ene geval wordt besloten om het bij het goede gesprek te houden en komen er geen goede ideeën om de data goed in te zetten. En in het andere geval wordt besloten om tot zeer geraffineerde dataverzameling te komen, bijvoorbeeld om de resultaten goed te kunnen wegen in verband met representativiteit.

We werken vooral voor:

  • Grote organisaties, vanaf 150 man
  • Gemeenschappen van bijv. burgers
  • Koepels en belangenorganisaties

Wat deze met elkaar gemeen hebben? Het zijn allemaal organisaties die op grote schaal mensen wensen te betrekken bij wat zij doen. En dit op een vernieuwende manier willen aanpakken.

Na meer dan 150 KoersKaarten te hebben ontwikkeld, zijn er wat basistoepassingen te onderscheiden:

  • Burger- en medewerkerparticipatie
  • Strategiebepaling en/of -realisatie
  • Een thema breed op de kaart zetten

Als een vuistregel kun je er van uitgaan dat je vanaf 150 spelers qua kosten break-even bent in vergelijking met de ‘standaardaanpak’: het inhuren van een begeleider per groepje. En bij die standaardaanpak komen dan nog bijkomende kosten zoals al het geregel er omheen.

Buiten het kostenaspect zijn er uiteraard meer redenen om een KoersKaart te ontwikkelen. Want het levert veel meer op dan alleen tijd en geld. Denk bijvoorbeeld aan het eigenaarschap dat wordt gekweekt, door het co-creatieproces én het zelfsturende karakter van de kaart zelf.

Allereerst is het belangrijk om te weten dat we met projectprijzen werken. Dat betekent dat vooraf al helder is wat het gaat kosten. Dat zorgt ervoor dat we kwaliteit kunnen leveren, zonder op uurtjes te letten. You win some, you lose some.

Daarnaast werken we enkel met zelfstandige, vrije professionals, die niet bij ons in dienst zijn. Dat maakt dat we altijd de juiste mensen voor het project selecteren en niet ‘de mensen op de bank’. We gaan door tot de KoersKaart af is en werkt.

De begeleiding is daarnaast heel faciliterend. We luisteren naar de groep en vertalen hun inzichten, liefst met hun letterlijke taal, naar een instrument voor de stap die zij te zetten hebben.

Ons adagium is daarbij ‘Kill your darlings’. Dus het is aan de begeleiding om steeds weer aan te sluiten bij het gespreksonderwerp en de gesprekspartners om daarmee een gesprekstool te ontwerpen die gewoon werkt. En dat vraagt om heel veel schrappen en bijschaven van onze kant.

In basis zijn er vier varianten:

  • Open KoersKaart. Deze variant komt in onze kaartenwinkel terecht en kan dus door iedereen besteld worden. Interessant voor mensen en partijen die een thema op de kaart willen zetten in de maatschappij.
  • Aangepaste KoersKaart. Dan wordt een kant-en-klare KoersKaart aangepast aan specifieke wensen (zie volgende punt).
  • Maatwerk KoersKaart. Dan beginnen we met een thema (dat is alles wat nodig is), stellen we een co-creatieteam samen en gaan we samen ontdekken waar de KoersKaart aan moet voldoen.
  • Maatwerk instrument. Dan laten we alle bekenden vormen los en gaan we helemaal opnieuw beginnen. Als de grenzen van de bestaande werkvormen bereikt worden (zeer zeldzaam).

In basis is het antwoord daarop ‘ja’, maar het verschilt per kaart. Bij sommige van onze kaarten kan dit zeker, daar zijn we autonoom in om dat te bepalen. Voor andere kaarten zullen we moeten afstemmen met bijvoorbeeld onze opdrachtgever.

We kunnen dan de vormgeving aanpassen en de inhoud tot op zekere hoogte. Uitgangspunt is dat de basisarchitectuur van de KoersKaart gelijk blijft, zodat we niet een heel nieuw co-creatietraject hoeven te starten om de ‘flow’ te perfectioneren.

Neem contact met ons op (zie onderaan de pagina) voor meer informatie.

KoersKaart is een beschermd merk, gedeponeerd bij het Benelux office for intellectual property. Dus het merk mag alleen worden gebruikt met toestemming.

Daarnaast is het KoersKaart Concept vastgelegd. Om het KoersKaart Concept (op langere termijn) beschikbaar te stellen voor de wereld én het tegelijk goed te beschermen tegen verkeerd gebruik.

In de afgelopen jaren is de werkvorm vaak ‘misbruikt’, waarmee de effectiviteit achteruit gaat. Het is een geheel van delen, dat alleen in samenspel de juiste uitwerking heeft. Dit heeft onder andere te maken met co-creatie, maar ook met het juiste gebruik van de vorm.

Lees er alles over op deze pagina.

Die vraag komt vaak voorbij. En het antwoord is: “Hangt ervan af.” Want het basisprincipe voor de ontwikkeling van een KoersKaart is Co-creatie.

En de co-creatie slaan we alleen over als er aan een aantal voorwaarden is voldaan:

  • Inhoud: Er is een heldere kapstok waar de ABC methodiek aan kan worden opgehangen.
  • Mensen: Er is voldoende eigenaarschap en draagvlak voor het eindproduct.
  • Doel: Er is een duidelijke doelgroep met een vraag, die we met de KoersKaart kunnen beantwoorden.

Als hier niet aan kan worden voldaan, gaan we toch voor co-creatie. Uit ervaring blijkt namelijk dat het anders een gebed zonder eind wordt om tot een goed eindproduct te komen. Co-creatie werkt veel efficiënter én effectiever.

Maar neem vooral contact op, onderaan deze pagina. Samen komen we vast tot een antwoord.

Als je denkt dat een maatwerk KoersKaart interessant kan zijn, neem gerust contact op (zie onderaan de pagina). We gaan graag in gesprek om verder te verkennen.