Gastblog Helmi Tunnissen: De betekeniseconomie

Onze eerste gastblog! Dit pareltje is van Helmi Tunnissen.

Een mercedes voor de hele straat

Het wordt steeds meer gedaan, buurtgenoten die een auto delen. In de stad waar parkeren lastig is en duur, is het al een trend. Voor Generatie Y, de twintigers en dertigers, is ‘n auto geen statussymbool maar een gebruiksvoorwerp. Het delen van een auto illustreert dat deze generatie zo anders in het leven staat dan hun voorouders dat het zelfs leidt tot een andere organisatievorm, namelijk de betekeniseconomie. In essentie gaat de betekeniseconomie over uitbreiding van persoonlijke verantwoordelijkheid.

De betekeniseconomie heeft de toekomst

Trendwatchers signaleren het ontstaan van een nieuw soort ondernemen, de zogeheten betekeniseconomie. De betekenisgerichte economie is het resultaat van ‘een nieuwe realisme’, namelijk dat gelukkig zijn en voldoening beleven aan je werk van groter waarde is dan status en rijkdom. Velen van Generatie Y willen liever een betekenisvolle bijdrage leveren aan de samenleving en maken daarom een loopbaankeuze waarbij rekening wordt gehouden met de effecten voor het milieu en de aarde op lange termijn. Generatie Y ( kortweg Gen-Y’s ) realiseert zich dat er een grens is aan overdadige consumptie als een groot deel van de wereld in armoede leeft. Dat groeiende ongelijkheid in levensomstandigheden tot vluchtelingenstromen leiden. Dat je de aarde niet risicoloos kunt uitputten. Veel Gen-Y’s kiezen daarom ondanks de financiële onzekerheid liever voor een verantwoorde vorm van eigen ondernemerschap dan werknemer te worden in een traditioneel hiërarchisch bedrijf waar gestreefd wordt naar winstmaximalisatie. En omdat volgens mij veel Gen-Y’s, meer dan hun ouders en grootouders, in staat zijn tot persoonlijk leiderschap, kunnen zij daadwerkelijk een nieuwe stijl van ondernemen neerzetten op zodanige schaal dat je van een trend kunt spreken.

Persoonlijk leiderschap

Het ontstaan van de betekeniseconomie illustreert niet alleen een verandering van waarden. Want de evolutie van bestaanszekerheid als werknemer in vaste dienst naar het onzekere bestaan van zelfstandig ondernemer doet een beroep op persoonlijk leiderschap. De mentaliteit om zelf de verantwoordelijkheid te nemen voor de invulling van je leven getuigt van persoonlijk leiderschap. De representanten van de betekeniseconomie lijken deze persoonlijke groei te hebben gemaakt. Zelfstandig ondernemerschap, gebaseerd op authentieke waarden, is een teken van persoonlijk leiderschap en van emotionele intelligentie. ( kortweg EQ )

Emotionele intelligentie ofwel EQ

Het EQ of de emotionele intelligentie is een graadmeter voor succes, vitaliteit en veerkracht. Mensen met een goed ontwikkeld EQ zitten goed in hun vel. Door levenservaring en

zelfreflectie ontwikkelt de emotionele intelligentie zich. Emotioneel begaafde mensen weten voldoening te halen uit de dingen die ze ondernemen en houden hoop, ook als het tegenzit. Ze kunnen omgaan met tegenslag en ze kunnen genieten omdat ze de kunst verstaan om hun leven in overeenstemming te brengen met hun ware gevoelens. Dat wil dus zeggen dat je doet wat je hart je ingeeft en dat leidt tot authentiek gedrag. Authenticiteit vloeit dus voort uit een goed ontwikkeld EQ. Emotioneel begaafde mensen verstaan de kunst om succesvol te balanceren tussen eigenbelang en het belang van de ander. En het lijkt er op dat de emotionele intelligentie van de ondernemende generatie Y een beetje beter is ontwikkeld dan van hun grootouders. Deze uitspraak heb ik toegelicht in het e-boekje ‘de kids van Google en Games’ (Bookboon, 2015 e-book).

EQ, work in progress

Generaliserend gesproken is de kans groot dat de Gen-Y’s zelfbewuster, assertiever en onafhankelijker zijn dan de babyboomers destijds, toen zij twintigers waren. En het verschil in ontwikkeling springt nog meer in het oog als de huidige twintigers vergeleken worden met de 80-jarigen van nu. De generatie die is opgegroeid tijdens de oorlog heeft zichzelf noodgedwongen ingezet voor de wederopbouw. Ruimte voor emotieve groei en zelfactualisatie heeft deze generatie in veel mindere mate gehad dan de twintigers van nu. Het lijkt er op dat in Nederland de emotionele intelligentie over de generaties heen toeneemt (Zie voor vergelijking van de EQ-factoren tussen 50- en 30 jarigen het e-book ‘De kids van Google en Games, pag.47 t/m 53. Schematisch staat het verschil in EQ tussen de generaties afgebeeld). Maar het is goed om te bedenken dat de GenY-’s op de schouders staan van hun voorouders.

Generaliserend gesproken ligt voor vrijwel alle Nederlanders de tijd van overleven, waarin je niet verder kunt kijken dan het dagelijkse eten vergaren, al generaties lang achter ons. De vrijgekomen geestelijke ruimte heeft bijgedragen aan psychologische, emotieve groei, die resulteert in toenemende autonomie en authenticiteit. De Gen-Y’s hebben persoonlijke, emotionele ontwikkeling, die noodzakelijk is voor individuatie en autonomie, verinnerlijkt als een waarde op zich. Zij zijn gemotiveerd tot zelfreflectie en zelfactualisatie. Het lijkt er op dat bij de kids van Google en Games twee dingen samen komen. Zij zijn dank zij hun emotionele intelligentie gemotiveerd tot persoonlijk leiderschap en met behulp van de techniek en internet zijn zij in staat om zichzelf aan te sturen. En als „kunnen en willen“ bij elkaar komen is succes verzekerd.

Vitaal door persoonlijk leiderschap

Persoonlijk leiderschap is de mentaliteit dat je jezelf verantwoordelijk voelt voor de invulling van je leven. En een goed ontwikkeld EQ is de motor van het persoonlijk leiderschap. Generatie Y hecht in vergelijking met de voorgaande generaties meer waarde aan zelfactualisatie en zelfreflectie, beide stimulans voor de ontwikkeling van het EQ. Passend bij de mentaliteit van persoonlijk leiderschap kiezen veel Gen-Y’s liever voor werk dat ze als zinvol ervaren dan voor materiële welvaart. Zij willen werken met passie en aan hun werk plezier ontlenen. Zoals een Gen-Y het verwoorde: “de hiërarchie en controle van traditionele bedrijven zijn killing voor creativiteit en daar gaat het mij nou net om, ik wil mijn creativiteit inzetten”. Deze mentaliteit heeft geleid tot het ontstaan van een nieuwe organisatievorm, de betekeniseconomie.

Ik hoop dat de betekeniseconomie zich uitbreidt als een olievlek omdat deze organisatievorm de ontwikkeling van persoonlijke leiderschap en emotionele intelligentie honoreert en nog verder stimuleert. Dat is van wezenlijk belang want als je plezier of voldoening beleeft aan je werk blijf je vanzelf gezond: lichamelijk vitaal en mentaal weerbaar.

Helmi Tunnissen, Gouda voorjaar 2016